Του Θοδωρή Γιάνναρου
Εδώ και αρκετούς μήνες, σαν έτοιμη από καιρό, η κυβέρνηση επεξεργάστηκε άλλη μια μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού που είναι κατά πολύ πιο σκληρή και ανάλγητη απ’ όλες τις προηγούμενες και βέβαια δεν θα είναι και η τελευταία. Όπως και όλα τα άλλα μέτρα που εκτελούν εν ψυχρώ τους αδύναμους και εκείνους που ο χρόνος τούς αφαιρεί το δικαίωμα να ονειρεύονται…
Οι δανειστές της χώρας βρήκαν στην κυβέρνηση το πειθήνιο όργανο που εφαρμόζει, χωρίς δεύτερη κουβέντα, ότι τη διατάσσουν, φθάνει να παραμείνει στην εξουσία. Αντίθετα με το τι λέγεται, ο κόσμος έχει την ψευδαίσθηση ότι η κυβέρνηση είναι μια αυτοδύναμη πολιτική οντότητα που θα νοιαστεί γι’ αυτόν…
Παρατηρείται όμως πως, παρότι οι περισσότεροι απ’ αυτούς που υποφέρουν, διαμαρτύρονται και θεωρούν πως η κυβέρνηση τοποθετεί διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στα δικά της συμφέροντα και σε εκείνα των υπολοίπων, εντούτοις εξακολουθούν να πιστεύουν ότι παραμένει ένα αναγκαίο κακό, γιατί απλά πρέπει να υπάρχει σε μια κοινωνία όπου οι περισσότεροι νοιάζονται για το προσωπικό τους συμφέρον. Καθώς μάλιστα η εθνική ταυτότητα θεωρείται φυσικό γεγονός, συχνά οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από το ποιο πολιτικό κόμμα ή ποια κυβέρνηση θα δείξει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον λαό και ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, άσχετα με το ότι, μετά από την εκλογική νίκη, τα πάντα που εξαγγέλθηκαν θα ξεχαστούν και θα κοσμήσουν τις... καλένδες.
Η οποιαδήποτε κυβέρνηση, όμως, δεν είναι ένα υποκείμενο με δυνατότητα αυτόβουλης διαμόρφωσης της πολιτικής. Δεn βρίσκεται έξω και πάνω από την κοινωνία, έξω και πάνω από την οικονομία, ασκώντας πολιτική κατά βούληση ή α λα καρτ, υπέρ κάποιων ή εναντίον κάποιων άλλων.
Όλες οι πολιτικές θεωρίες μέχρι σήμερα έχουν συσκοτίσει τη συζήτηση γύρω από τη φύση μιaς κυβέρνησης που δεν είναι ουδέτερη όπως πιστεύουν οι εντός αυτής, δεν είναι όργανο κάποιας μερίδας πολιτών όπως πιστεύουν οι μαρξιστικές συνιστώσες της, δεν είναι το κόμμα των αφεντικών, όπως και δεν μπορεί να γίνει κόμμα των εργατών και των καθαριστριών, που ήταν κάποτε το θεωρητικό τερατούργημα των μπολσεβίκων… Δεν είναι ο υπεριστορικός δολοπλόκος και παντογνώστης μεγάλος αδελφός, που παρακολουθεί τα πάντα, όπως νομίζουν κάποιοι αυτοαποκαλούμενοι αναρχικοί. Η εκάστοτε κυβέρνηση δεν είναι μια δομή, που προκύπτει μονόπλευρα από τη λογική της εξουσίας ή από τη λογική των υποχρεώσεών, που η ίδια ανέλαβε.
Η οποιαδήποτε κυβέρνηση, στις διαφορετικές ιστορικές μορφές της, είναι προϊόν της ίδιας της κοινωνίας των πολιτών. Σήμερα, στην καρδιά των νομικών, διοικητικών, κατασταλτικών, πολιτικών, τεχνικών, κοινωνικών, ιδεολογικών και οικονομικών λειτουργιών της βρίσκεται μια συνεχής αναπαραγωγή απάνθρωπων κοινωνικών σχέσεων και συνθηκών. Η κυβέρνηση φροντίζει για τη συντήρηση και την αύξηση της ανταλλαξιμότητας και της αποδοτικότητας της εργασιακής δύναμης. Προστατεύει το δικαίωμα του εργαζόμενου να πουλάει την εργασιακή του δύναμη και το δικαίωμα του εργοδότη να την αγοράζει και να την εκμεταλλεύεται, αν και εκείνος, όλως παραδόξως, βάλλεται διαρκώς και ποικιλοτρόπως. Η κυβέρνηση φροντίζει για την ελεύθερη προσέλευση του εργαζόμενου στην αγορά εργασίας ως πωλητή του δικού του εμπορεύματος -της εργασιακής του δηλαδή, ικανότητας - χωρίς όμως καμία κατοχύρωση. Έτσι εξασφαλίζει την κυριαρχία των δανειστών ως κοινωνικής σχέσης, όχι την προσωπική υποταγή ορισμένων προσώπων σε άλλα συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά την υποταγή του εργατικού δυναμικού σ’ εκείνους που από το παρασκήνιο κυβερνούν. Η κυβέρνηση, ως σύνολο λειτουργιών και μηχανισμών, δεν προστατεύει τον καθένα πολίτη και την περιουσία του, αλλά, αντίθετα, μπορεί κατά περιόδους να παίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση ορισμένων και στην καταστροφή κάποιων άλλων, ούτε μπορεί να εξασφαλίσει στον κάθε εργαζόμενο το συνταγματικά και δημοκρατικά κατοχυρωμένο δικαίωμά του στην εργασία. Όμως η κυβέρνηση, επειδή είναι κατά βάση η πολιτική μορφή της κοινωνίας, δεν είναι το αποτέλεσμα κάποιας γραμμικής ιστορικής εξέλιξης της διαδικασίας αναπαραγωγής και συσσώρευσης του κεφαλαίου.
Καθώς το κεφάλαιο είναι μια κοινωνική σχέση ανταγωνισμού, η ίδια η διαδικασία της αναπαραγωγής του είναι μια συγκρουσιακή διαδικασία που δημιουργείται, διακόπτεται, καταστρέφεται, αναδημιουργείται ή μετασχηματίζεται από τη μάχη των συμφερόντων κάποιων άλλων εκτός της χώρας. Όλη η έως τώρα ιστορία της περιβόητης ανάπτυξης είναι μια ιστορία συνεχών κρίσεων αναπαραγωγής του κεφαλαίου, καθώς οι εργαζόμενοι αποσυντίθεται και ανασυντίθεται μέσα στον διαρκή αγώνα που διεξάγουν για να επιβάλουν την ικανοποίηση των δικών τους αναγκών, ενάντια στις ανάγκες και τις στοχεύσεις της κυβέρνησης, που είναι μια στιγμή αυτής της αναπαραγωγικής διαδικασίας, άρα και στιγμή των εργαζόμενων.
Όπως όμως οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες δεν αντιμετωπίζουν άμεσα ο ένας τον άλλο ως τάξεις, μέσα στις σχέσεις ανταλλαγής ή στην παραγωγή, έτσι δεν αντιμετωπίζουν άμεσα ο ένας τον άλλο ως τάξεις μέσα στα πεδία του κράτους και της κυβέρνησης. Η πολιτική δύναμη της κυβέρνησης οφείλεται στην ικανότητά της να παρουσιάζει τον εαυτό της ως ένα αυτόνομο και ουδέτερο σύνολο, που λειτουργεί προς όφελος των συμφερόντων της κοινωνίας των πολιτών και του έθνους, κάτι που επιτυγχάνεται μέσω του διαχωρισμού της διανομής και της παραγωγής. Εδώ όμως έγκειται και η αδυναμία της κυβέρνησης, που παρ’ όλες τις εξαγγελίες της δεν μπορεί να αποσιωπήσει πως η έως τώρα ιστορία της είναι μια ιστορία διαρκών κρίσεων νομιμοποίησης, καθώς έρχεται αντιμέτωπη με τις απαιτήσεις για διανομή του κοινωνικού πλούτου που προβάλλουν οι εργαζόμενοι - απαιτήσεις που δεν έχει μπορέσει να ικανοποιήσει μέχρι σήμερα. Από την άλλη, η αδυναμία των εργαζόμενων βρίσκεται στον εγκλωβισμό της μάχης τους, μέσα στο σύστημα της πολιτικής και συνδικαλιστικής αντιπροσώπευσής τους. Αυτή η μορφή αντιπροσώπευσης ενδυναμώνει τις υπάρχουσες διαιρέσεις μέσα στις τάξεις τους, υποκαθιστά τις οργανωμένες συλλογικότητες και επανενώνει τους εργαζόμενους ως πολίτες-ιδιώτες.
Οι πρωταγωνιστές του δράματος που βιώνουμε θα συνεχίσουν να χορεύουν για το έπαθλο της επιβίωσης που μάλλον δεν θα μπορέσουν ποτέ να αποκτήσουν. Το θέατρο θα συνεχιστεί, η παράσταση δεν θα τελειώσει και οι ψεύτικοι μάγοι θα αποκαλυφθούν. Η ανθρώπινη ύπαρξη θα συναντάει ξανά και ξανά το ύστατο δράμα της και θα συνεχίσει να χορεύει στους ρυθμούς που κάποιοι επιλέγουν. Στο τέλος, η κάμερα που καταγράφει τις σκηνές θ' αρχίσει και αυτή ν' απομακρύνεται, αφήνοντας όλους εμάς στις ψευδαισθήσεις μας και στο απόλυτο σκοτάδι. Σιγά μη χύσουν κάποιο δάκρυ. Πάντα θα συνεχίζουν να σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν...
*Ο Θοδωρής Γιάνναρος είναι Μοριακός Βιολόγος, τ. Διοικητής του Νοσοκομείου "Ελπίς”, & Μέλος του "Τομέα Υγείας” της Νέας Δημοκρατίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου